Bulwy w domu.

Początkującym ogrodnikom sporo kłopotów sprawia sadzenie bulw, kłączy i cebul roślin tropikalnych, toteż myślę, że warto poruszyć to zagadnienie.

Wiadomo, że prawie wszystko, co rośnie lub ma rosnąć w doniczce, zostało kiedyś wykopane z ziemi, i "przesiedlone" do doniczek w szklarni lub na parapety. Nie zmienia to faktu, że każda roślina wyewoluowała przystosowując się do specyficznego środowiska, w którym przyszło jej żyć znacznie dłużej niż gatunek Homo sapiens sapiens chodzi po Ziemi. My, podejmując się uprawy w pojemniku nie mamy innego wyjścia jak tylko z pokorą uszanować proces wielu milionów lat ewolucji, jeśli marzymy o sukcesie w tej materii. W przeciwnym razie pozostanie nam czarna rozpacz, płacz i zgrzytanie zębów.

Tak więc po kolei:

Amaryllis

Są to rośliny należące do rodziny Amryllidaceae. Najczęściej spotykanym w uprawie gatunkiem jest Amaryllis belladonna. Czasami zdarza się "upolować" gatunek Amaryllis paradisicola lub odmianę hodowlaną, ale jest to bardzo trudne. Amaryllis, lub po polsku amarylis, nie jest rośliną mrozoodporną, pochodzi z Afryki i jak wiele gatunków rodzimych dla tego kontynentu wymaga okresu spoczynku. Do uprawy przeznaczamy glebę żyzną i przepuszczalną. Częstym błędem przy sadzeniu cebul amarylisa jest to, że są one sadzone tak jak cebule Hippeatrum. Cebula amarylisa powinna zostać zakopana całkowicie w podłożu, na powierzchnię winien wystawać jedynie jej wierzchołek. Po posadzeniu cebuli nie należy mocno nawadniać. Kiedy pojawi się pąk kwiatostanowy można zwiększyć podlewanie, ale gleba nie powinna być stale mokra. Po przekwitnięciu i pojawieniu się liści roślinę najlepiej przenieść do ogrodu, by tam całe lato rosła, nawadniając ją i nawożąc. Późnym latem podlewanie należy ograniczyć, a od jesieni całkowicie go zaprzestać. Kiedy ziemia w doniczce wyschnie, a następnie liście obumrą, doniczkę z cebulą przechowujemy w ciemnym i chłodnym miejscu do wiosny. Po przezimowaniu wynosimy roślinę w jasne i ciepłe miejsce, aby rozpoczęła wegetację i kwitnienie. Wielu hodowców wyciąga na okres spoczynku bulwę z ziemi. Dla rośliny coroczne jej wyrywanie nie jest niczym przyjemnym, ani naturalnym. Poza tym, cebula przechowywana w ziemi lepiej znosi zimowanie.

UWAGA: Na rynku pojawiają się rośliny pod nazwą "amarylis ogrodowy". Co należy rozumieć przez tę nazwę? Amarylis ogrodowy NIE JEST AMARYLISEM! To hybrydy roślin z rodzaju Hippeastrum, które NIE SĄ MROZOODPORNE! Są w większym stopniu odporne na niskie temperatury niż tradycyjne Hippeastrum, mimo to nie mają najmniejszych szans na przetrwanie zimy w warunkach polskich. Jeśli decydujemy się na uprawę tych roślin w ogrodzie, wysadzamy je do gruntu w taki sposób, w jaki sadzimy Hippeastrum, po połowie maja. Jesienią, przed przymrozkami, cebule należy wykopać i przezimować w suchym, ciemnym i chłodnym miejscu.

Amarcrinum

Amarcrinum nie występuje nigdzie na świecie w warunkach naturalnych. Jest to hybryda powstała ze skrzyżowania w warunkach hodowlanych roślin:  Amaryllis belladonna i Crinum moorei. Amarcrinum wymaga podobnych warunków uprawy jak amarylis. Bulwy należy zakopywać w podłożu całkowicie, tak by ich wierzchołek był dostrzegalny na powierzchni gleby.

Crinum

Najczęściej spotykaną rośliną z rodzaju Crinum jest Crinum x powelli oraz jego odmiana o białych kwiatach Crinum x powelli 'Album', powstałe na skutek skrzyżowania w hodowli Crinum bulbispermum z Crinum moorei. Wszystkie gatunki Crinum pochodzą z Afryki, Azji oraz Australii. Ogólnie są to rośliny nieodporne na mróz, choć niektóre rodzaje znoszą spadki temperatury do -10 °C. Crinum należy uprawiać w obszernych donicach, ponieważ bulwy osiągają spore rozmiary, a do tego system korzeniowy jest również silnie rozbudowany. Dla prawidłowego rozwoju i zainicjowania kwitnienia, rośliny wymagają okresu spoczynku, idealnie w czasie zimy. Zimowanie może odbywać się w jasnym pomieszczeniu, byle było ono chłodne, maksymalnie 10 °C. Lepsze efekty kwiatowe uzyskuje się jednak, jeśli bulwy nie będą podlewane, ich liście całkowicie obumrą i zostaną przechowane w raz z donicą w suchej piwnicy.

Bulwy należy sadzić całkowicie przykrywając je glebą, jedynie wierzchołek może nieco wystawać.

Hippeastrelia

To kolejna hybryda, tym razem pomiędzy roślinami z rodzaju Hippeastrum oraz Sprekelia. Uprawa nie odbiega od tej, jaką stosujemy w przypadku opisanych wcześniej bulw. Wiosną rośliny sadzimy do pojemnika, całkowicie zakrywając je ziemią. Początkowo podlewamy skąpo, gdy roślina zacznie wypuszczać pąk kwiatostanowy zwiększamy nawadnianie, jednak pomiędzy podlewaniami gleba powinna nieco przeschnąć. Po przekwitnięciu, gdy pojawią się liście podlewamy obficie i nawozimy. Od końca lata przygotowujemy rośliny do zimowania, zaprzestając podlewania. Doniczkę z bulwami przenosimy w chłodne miejsce i przechowujemy do wiosny.

Hippeastum

Hippeastrum 'La Paz'.

Jest to najpopularniejszy rodzaj tropikalnych roślin cebulowych jakie dostępne są w handlu. Uprawiane są zarówno rośliny botaniczne jak i hybrydy. Bardzo często rośliny te spotyka się pod błędną nawą "amarylis". Hippeastrum pochodzi z Ameryki Południowej i Środkowej. Do najczęściej hodowanych roślin botanicznych należy Hippeastrum papilio. Jeśli chodzi o hybrydy, wyróżnia się ich kilkaset. Bardzo dużą popularnością cieszą się odmiany wyhodowane w Japonii, będące wyjątkowo pożądanymi kultywarami kolekcjonerskimi na całym świecie. 

Prawidłowo posadzona cebula Hippeastrum.

Uprawa tego rodzaju roślin nie odbiega od tych opisanych powyżej. Istotną różnicą jest jednak sposób sadzenia cebul. Otóż nie mogą one być całkowicie zakopane w podłożu, ponieważ zgniją. Cebulę sadzimy tak, by jej 1/3 lub 1/2 wystawała ponad powierzchnię ziemi. To samo tyczy się tak zwanych "amarylisów ogrodowych". Gleba do uprawy powinna być żyzna, o odczynie lekko kwaśnym. Po przekwitnięciu, gdy rozpoczyna się intensywna wegetacja, konieczne jest odpowiednie nawożenie. Okres spoczynku winien przypadać na zimę. Przed zimowaniem nie należy wyrywać roślin z doniczek, ale pozwolić im przezimować w glebie, po wcześniejszym całkowitym jej wysuszeniu.

Sprekelia

Sprekelia pochodzi z Meksyku i Gwatemali. Należy do rodziny Amaryllidaceae. Cebulki tej rośliny sadzimy całkowicie pod ziemią, tak by ich wierzchołek był widoczny na powierzchni gleby. Dalsza uprawy jest taka sama jak i wyżej opisanych gatunków i hybryd.

Scadoxus

Bulwy umieszczamy w żyznym podłożu, tak by ich wierzchołek wystawał odrobinę ponad ziemię. Stanowisko uprawy powinno być słoneczne. Scadoxus zakwita latem, w pełni wegetacji. Od jesieni roślina wymaga okresu spoczynku, przesuszenia oraz chłodu.

Euchris

Eucharis, zwany też lilią amazońską pochodzi z Ameryki Południowej. Gatunek ten powinien być utrzymywany całorocznie w cieple. Idealne stanowisko to cień. Latem roślina zakwita obfitym kwiatostanem. Kwiaty są koloru białego, pachnące. Cebulę należy umieścić w żyznej glebie, umiarkowanie wilgotnej, kwaśnej. Kiedy pojawią się pierwsze liście można zwiększyć wilgotność i rozpocząć nawożenie. Eucharis może nie zakwitnąć w pierwszym roku uprawy. Roślina nie wymaga okresu spoczynku, może być traktowana jako pokojowa.

Agapanthus 

Rośliny z rodzaju Agapanthus pochodzą z Afryki i Azji. Wyróżnia się kilkadziesiąt odmian. Rodzaj ten nie wytwarza bulw, ale podziemne kłącza. Czasami zdarza się, że zakupione kłącze przez bardzo długi czas nie zakorzenia się i nie rośnie. Nie należy się tym przejmować i zbyt pochopnie wyrzucać rośliny. Po czasie, kiedy się zakorzeni i zacznie rosnąć przyniesie wiele radości. Kłącze może nie zakwitnąć w pierwszym roku po posadzeniu. 

Do uprawy przeznaczamy obszerną doniczkę, ponieważ agapant wytwarza dużą bryłę korzeniową. Roślina zakwita latem kwiatami w odcieniach niebieskiego i białego koloru w zależności od kultywaru. Gleba przeznaczona pod uprawę powinna być zasobna. Kłącze przed posadzeniem należy dokładnie obejrzeć, by nie posadzić go korzeniami do góry. Wkopując je do ziemi powinno być delikatnie przykryte cienką warstwą podłoża. Agapant dla prawidłowego rozwoju wymaga okresu spoczynku, przesuszenia oraz chłodu w czasie zimy.